Rentrée : nos webinaires reprennent en traitant le cas d’Anvers

Le thème choisi sera « La Jonction Nord-Midi d’Anvers : Une occasion ratée pour un RER ? » et verra la participation de Marc Broeckaert, membre du CA du ReizigersBond, géographe et urbaniste, ancien collaborateur du service d’études de l’Institut Belge pour la Sécurité Routière IBSR / VIAS.

C’est une première collaboration avec ReBo (ReizigersBond), association sans but lucratif active en Flandre (Belgique).

Jour et heure : le 10 septembre 2025 de 18:00 à 19:30

Le programme en détail :

1 – Introduction : Vincent Doumayrou (http://5.45.101.177/entrain/).

2 – Marc Broeckaert, membre du Conseil d’Administration du ReizigersBond, géographe et urbaniste, ancien collaborateur du service d’études de l’Institut Belge pour la Sécurité Routière IBSR / actuellement dénommé VIAS.

Sujet : le développement des trains de type Réseau Express Régional (RER) en région anversoise (Antwerpen). Une desserte entravée par la limitation à deux voies du tunnel ferroviaire creusé sous la gare et le centre d’Anvers ainsi que par la priorité accordée au passage des trains à grande vitesse et des trains express de et vers les Pays-Bas, et pénalisée par l’offre trop réduite des trains S suburbains de type RER.

Autres points à améliorer sur Anvers :

* le rebroussement anticipé (en cas de retard) de certains trains de lignes Intercités en gare de Anvers-Berchem au lieu de leur gare de destination Anvers-Central (consé-quence : le voyageur en attente en gare de Anvers-Central rate son train ; le voyageur à destination d’Anvers-Central subit une rupture de charge supplémentaire) ;

* les guichets SNCB (Travel Centre) introuvables et invisibles en gare centrale (l’ancienne salle des guichets est désormais inutilisée) ;

* la correspondance compliquée entre le réseau train SNCB et le réseau tramways urbains, à voie métrique, de la société flamande De Lijn (dénommé prémétro) : il y a deux stations tramway souterraines et une en surface, toutes les trois desservent la gare centrale et sont desservies par des lignes qui donnent accès au centre de la ville;

* l’accès PMR vers ou en provenance du réseau tramway/prémétro est compliqué, et même impossible en cas de panne d’ascenseur De Lijn (pas d’aide PMR) ou SNCB (aide PMR sur demande);

* longues queues de voyageurs en attente devant l’unique distributeur de billets de train qui est bien visible dans la gare (non loin des quais SNCB niveau +1 et des accès vers le prémétro).

Les propositions :

* La réouverture (après reconstruction) de quelques anciennes lignes de tramway suburbain, supprimées dans les années 1960, en utilisant les tunnels pour tramway existants (par ex. sous la place de la gare centrale-Carnotstraat-Turnhoutsebaan, tunnels utilisés actuellement uniquement par la ligne de tramway urbain n° 8; l’utilisation de ces tunnels par d’autres lignes urbaines, circulant actuellement en surface, est prévue à l’horizon 2027) ;

* Une meilleure utilisation et un renforcement de l’offre RER en gare de Anvers-Sud ;

* Le réaménagement à titre définitif (et non pas temporaire, comme prévu actuellement, en raison des travaux de rénovation programmés du tunnel tramway situé sous l’Escaut et reliant les quartiers situés sur la Rive gauche et la Rive Droite de la ville) de l’arrêt RER Anvers Rive Gauche (desserte omnibus supprimée dans le cadre du plan IC/IR en 1984);

* Le renforcement de l‘ensemble de l’offre RER sur les ligne SNCB en région anversoise (voir les propositions de l’initiative citoyenne Modal Shift Coalitie Antwerpen = Coalition anversoise pour le Report Modal).

Echange de vues et observations.

Pour s’inscrire c’est sur la page webinaires.

En néerlandais :

Webinar 10.09. De Antwerpse noord-zuidspoorverbinding, een gemiste kans voor de S-treindiensten in en rond de stad.

De Antwerpse noord-zuidspoortunnel. (Gemiste) kansen en nog beter te be-nutten mogelijkheden voor het voorstedelijke en binnenlandse treinverkeer. Perspectieven voor voorstedelijke tramlijnen via de bestaande premetro-kokers. »

Presentators :

  1. Inleiding: Vincent Doumayrou, Réseau #enTrain (http://5.45.101.177/entrain/)
  1. Marc Broeckaert (bestuurslid ReizigersBond/ReBo, geograaf-stedenbouwkun-dige, oud-medewerker van het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV), huidige naam: VIAS)

Thema’s : de ontwikkeling van lokale (voor)stadstreinen (S) in de Antwerpse regio. Een ambitie die begrensd wordt door de keuze voor een slechts tweesporige tun-nel onder het Antwerpse stadscentrum, alsook door de aan de hogesnelheids-treinen en de sneltreinen naar en van Nederland toegekende voorrang en door de geringe frequentie van de (voor)stadstreinen (S).

Andere aan te pakken knelpunten:

*het vervroegd terugkeren in Antwerpen-Berchem i.p.v. Centraal (bijgevolg mis-sen van trein door de reiziger in Centraal; bijkomende overstapdwang voor de rei-ziger die in Berchem arriveert);

*onvindbare/onzichtbare loketten Centraal (nu “Travel Center” met enkele loket-bedienden); de voormalige lokettenzaal in de ontvangsthal blijft ongebruikt;

*moeilijke overstap aan Centraal tussen het NMBS-netwerk en het metersporige stadstramnet: er zijn twee ondergrondse tramstations (premetro) en één gelijk-gronds; alle drie bedienen ze het NMBS-station;

*de toegang van of naar Centraal is moeilijk voor personen met een handicap, en zelfs onmogelijk bij een defecte lift: de liften (kant De Lijn) blijven maandenlang defect, geen professionele individuele reizigersbegeleiding/hulp beschikbaar; kant NMBS is professionele hulp beschikbaar bij reservering minimaal 1 uur vooraf;

*wachtrijen aan de éne goed zichtbare biljettenautomaat bij het betreden van de spoorhal (niveau +1, niet ver van de toegang tot de premetro; enz.

Voorstellen :

* heraanleg van enkele, in de jaren 1960 opgeheven, voorstadstramlijnen met gebruik van de bestaande tramtunnels (o.m. stationsplein-Carnotstraat-Turn-houtsebaan, nu uitsluitend gebruikt door stadstramlijn 8; het gebruik van die tramtunnels door andere, nu nog gelijkgronds rijdende, stadstramlijnen wordt gepland tegen 2027);

* beter gebruik/treinaanbod op bestaande stopplaats Antwerpen-Zuid;

* definitief -in plaats van slechts tijdelijk, naar aanleiding van de geplande reno-vatiewerkzaamheden in de tramtunnels onder de Schelde – heropenen van de in 1984, bij de start van het IC/IR-plan, gesloten NMBS-stopplaats Antwerpen Linker-oever;

* verhoging van de frequentie van de (voor)stadstreinen (S), volgens de concrete voorstellen van de Modal Shift Coalitie Antwerpen = brede burgerbeweging, enz.

  1. Bespreking/opmerkingen.

Inschrijving : via mail aan marc.broeckaert@gmail.com (+ naam/vereniging-werk)

Duur: 18u00 – 19u30 (10 sept. 2025)